Để đáp ứng nhu cầu nhà cho dân cư tại đô thị lớn, việc xây dựng các kiến trúc cao tầng là tất yếu. Kèm theo đó không thể thiếu phương tiện di chuyển theo chiều đứng, đó là thang máy. Đây là phương tiện giao thông quan trọng trong tòa nhà và liên quan tới sự an toàn của cư dân, vì vậy, đã có các quy chuẩn, tiêu chuẩn nghiêm ngặt về thang máy.

Tiêu chuẩn thang máy trong chung cư

• Cụ thể, tại Mục 2.4 yêu cầu về thang máy trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư, QCVN 04:2018/BXD nêu rõ:  Nhà chung cư từ 6 tầng trở lên phải có tối thiểu 1 thang máy, trên 9 tầng phải có tối thiểu 2 thang máy và đảm bảo lưu lượng người sử dụng theo tiêu chuẩn được lựa chọn áp dụng. Trong nhà chung cư có thang máy, tối thiểu phải có 1 thang máy chuyên dụng có kích thước thông thủy của cabin đảm bảo vận chuyển băng ca cấp cứu.
• Cần bố trí tối thiểu 1 thang máy cho 250 người sống (tương đương cho 65 căn hộ) trong tòa nhà không kể số người ở tầng 1 (tầng trệt). Sức nâng của  một  thang máy phải không nhỏ hơn 400 kg. Trong trường hợp nhà có một thang máy, sức nâng tối thiểu của thang máy không nhỏ 600 kg.
• Đối với nhà chung cư có chiều cao lớn hơn 50 m, mỗi khoang cháy của nhà phải có tối thiểu một thang máy đáp ứng yêu cầu vận chuyển lực lượng và phương tiện chữa cháy theo TCVN 6396-72:2010 và TCVN 6396-73:2010.
• Chiều rộng sảnh thang máy chở người phải bố trí phù hợp theo tiêu chuẩn được lựa chọn áp dụng. Thang máy phải có thiết bị bảo vệ chống kẹt cửa, bộ cứu hộ tự động và hệ thống điện thoại nội bộ từ cabin ra ngoài. Thang máy chỉ được vận hành khi tất cả các cửa đều đóng. Tốc độ của thang máy phải đảm bảo yêu cầu theo tiêu chuẩn được lựa chọn áp dụng.
• Thang máy phải đảm bảo an toàn theo QCVN 02:2011/BLĐTBXH và được kiểm định an toàn trong trường hợp sau: Sau khi lắp đặt, trước khi đưa vào sử dụng; Sau khi tiến hành sửa chữa lớn; Sau khi xảy ra tai nạn, sự cố nghiêm trọng và đã khắc phục xong; Hết hạn kiểm định hoặc theo yêu cầu của cơ quan thanh tra nhà nước về lao động. Gian đặt máy và thiết bị thang máy phải có lối lên xuống, vào ra thuận tiện, an toàn và không được bố trí trực tiếp trên căn hộ.
• Giếng thang phải đảm bảo yêu cầu cách âm theo QCXDVN 05:2008/BXD và chống ồn theo QCVN 26:2010/BTNMT. Không được bố trí bể nước trực tiếp trên giếng thang máy và không cho các đường ống cấp nước, cấp nhiệt, cấp gas đi qua giếng thang máy.
• Thang máy chung cư được kiểm định lần đầu khi vừa hoàn thành lắp đặt để đánh giá chính xác về chất lượng thiết bị và chất lượng lắp đặt, đảm bảo đạt điều kiện tốt nhất, an toàn nhất để đưa vào sử dụng. Sau khi được cấp phép sử dụng, thang máy phải được kiểm định định kỳ với thời hạn 3 năm. Ngoài ra, nếu trong quá trình sử dụng phát sinh vấn đề về kỹ thuật thì cũng cần được kiểm định. Đơn vị kiểm định sẽ tiến hành đánh giá tình trạng, đưa ra phương án khắc phục trong thời gian ngắn nhất.
   

Kích thước diện tích thang máy chung cư

Khi chủ đầu tư lắp đặt thang máy chung cư thì thường phải xem xét dựa vào diện tích, quy mô của chung cư đó, số lượt người di chuyển… Bởi vậy, kích thước thang máy chung cư khá đa dạng.

Những chung cư mini:

• Kích thước của thang máy thường được lựa chọn sử dụng là loại có tải trọng từ 450kg – 750kg tương ứng với kích thước của cabin là: 1400mm(rộng) x 1500mm(sâu) x 2300mm (thông thủy).
• Chung cư mini có diện tích nhỏ và có số tầng thường dưới 10 tầng. Với kích thước thang máy chung cư loại nhỏ này thường phù hợp để phục vụ khi di chuyển khoảng 6-7 người/ lượt.

Thang máy của chung cư cao tầng thường có tải trọng 900kg đến 1500kg

Trong chung cư cao tầng:

• Quy mô lớn hơn có số tầng từ 10 đến 15 tầng thì kích thước thang máy chung cư phù hợp thường có tải trọng từ 900kg đến 1500kg, kích thước cabin khoảng 1400mm (chiều rộng) x1300mm (chiều sâu).
• Những chung cư lớn thường phải kèm theo thang máy tải hàng nữa. Các loại thang máy tải hàng thường được sử dụng với các tải trọng từ 1500kg, 2000kg đến 2500kg.
•  Tốc độ thang máy chung cư từ 1,5m/s - 2,5m/s.
   

Mật độ thang máy chung cư thế nào là hợp lý

Vậy câu hỏi mật độ thang máy thế nào là hợp lý hay số lượng thang máy trong chung cư thế nào là đủ chắc chắn sẽ được nhiều khách hàng quan tâm khi quyết định mua một căn hộ ở chung cư. Hiện tại chưa có con số cụ thể để đánh giá mức độ hợp lý của mật độ thang máy, tuy nhiên tất cả các chung cư cao cấp đều có mật độ thang máy thấp.

Theo quy ước, mật độ thang máy trong chung cư sẽ được tính bằng tỉ lệ giữa tổng số căn hộ và tổng số thang máy tại tòa chung cư đó. Mật độ thang máy sẽ có đơn vị là số phòng/thang

Ví dụ:

• Tòa CT3 của chung cư tại Hà Nội Huyndai Hill State có tổng số căn hộ là 102 căn. Tòa CT3 có 2 thang máy, vậy mật độ thang máy của tòa CT3 là 54 căn/thang. Con số này là khá tốt so với các dự án chung cư tại thành phố Hà Nội.
• Tòa S2 của dự án Vinhomes Skylake. Tổng cố căn hộ là 396 căn với 8 thang máy, vậy mật độ thang máy của tòa S2 dự án Vinhomes Skylake là 49.5 căn/thang.

Tòa S2 Vinhomes Skylake với 396 căn và 8 thang máy

Từ đây chúng ta có thể thấy những căn hộ chung cư cao cấp thường có mật độ thang máy dưới 50 căn/thang. Những chung cư có mật độ thang từ 50 đến 70 căn/thang là mật độ trung bình. Những chung cư có mật độ thang từ 70 đến 90 căn/thang là cao. Và trên 90 căn/thang là rất cao sẽ khó khăn khi di chuyển trong giờ cao điểm.
 

Kỹ thuật viên kiểm tra cũng như bảo dưỡng thang máy chung cư
 

Các tiêu chuẩn an toàn về cấu tạo, lắp đặt và sử dụng

Vì thang máy có ảnh hưởng và liên quan trực tiếp đến tính mạng con người nên đây là thiết bị nằm trong danh mục các thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn do nhà nước quy định.

Các tiêu chuẩn hiện hành (TCVN) như sau: